قبحزدایی از گناه در رسانههای اسلامستیز
کارکرد رسانهها در منتشرکردن و درستکردن پیامهای جعلی
بخش دهم
محمد داود اسحاقزهی «یوسفی»
رسانهها همیشه چشم بینای جامعه هستند که مردم پراکنده و دور از هم را در یک نقطه دور هم جمع میکنند و با ارائهی اطلاعات واحد در یک مورد خاص، افکار و اذهان همهی مخاطبان موجود را شکل میدهد. ازهمینرو، پیامهایی که از رسانهها مخابره میشود و در دسترس مخاطبان قرار میگیرد، باید خیلی مداقه شود که آیاد درست و دقیق است یا کذب و افترا و دروغ؟ بهخصوص زمانی که جنگ رسانهای در میان باشد و هر صاحب رسانهای با در نظر داشت اهدافی خاص فعالیت نماید. بههمینخاطر، در این سلسله روی ترفندهای خبرسازی دروغین رسانههای کفری و غربی بررسیهایی انجام دادیم و مواردی از آن را در یادداشتهای قبلی و برخی را در همین یادداشت پی گرفتیم.
۸. تزیین اعمال
یکی دیگر از روشهای فریب رسانههای اسلامستیز این است که آنان از طریق تزیین و زیبا جلوهدادن اعمال و کارهای زشت، مردم را از مسیر سعادت دور میکنند و به انحراف میکشانند؛ بهطور مثال: سازندگان پیامهای اسلامستیز در پیامهای رسانهای خویش بدحجابی، روابط نامشروع با نامحرمان، همجنسگرایی و توهین به مقدسات را که کارهای بسیار زشت و ضدارزشی هستند، امر ممدوح و پسندیده، نشانهی آزادی و حق مسلم هر شهروند جلوه میدهند.
در حالی که قرآن کریم تزیین اعمال و زیبا جلوهدادن کارهای زشت را یکی از دسیسهها و روشهای منفور شیطان و شیطانصفتان برای انحراف مردم معرفی و نکوهش کرده است؛ چنانکه در این زمینه میفرماید: «قالَ رَبِّ بما أَغْوَيتَنى لَأَزِينَنَّ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ وَلَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ، إِلا عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصين؛ (ابلیس) گفت: پروردگارا، به سبب آن که مرا گمراه ساختی، من هم در زمین بدیها (را) برایشان میآرایم و همه را فریب خواهم داد. مگر بندگان اخلاصمند و برگزیدهی تو را از میان آنان.» (حجرات: ۳۹-۴۰)
خداوند متعال در آیهی دیگر علت انحراف عدهای از مردم را تزیین اعمال زشت نزد آنان دانسته و میفرماید: «وَ زَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُم عَن السّبيل فَهُمْ لا يَهْتَدُونَ؛ و شیطان اعمالشان را در نظرشان آراسته پس آنان را از راه حق بازداشته و آنان هدایت نمیشوند.» (نمل: ۳۴)
آیات فوق بیانگر آن است که تزیین اعمال که توسط شیطان و شیطانصفتان انجام میگیرد، نقش مهمی در انحراف مردم ایفا میکند و موجب فریب مردم میشود. تزیین اعمال امروزه بیش از پیش توسط رسانههای ارزشگریز صورت میگیرد که نقش قابلملاحظهای در ترویج ضدارزشها و فرهنگسازی در جامعه و به تبع آن، باعث انحراف آحاد مردم جامعه از مسیر حق میشود.
۹. تاپهزنی
یکی دیگر از روشهای فریب خلقکنندگان و سازندگان پیامهای اسلامستیز برچسبزنی است. در این روش سازندگان پیامهای رسانه در پیامهای خویش واژههای مختلف را به صفات مثبت و منفی تبدیل کرده و آنها را به آحاد یا نهادهای مختلف نسبت میدهند. هدف از این عملکرد آن است که ایده، فکر یا گروهی محکوم شوند، بدون آن که استدلالی در محکومیت آنها آورده شود یا
قداست پیدا کنند، بدون آنکه استدلالی در حمایت از آنان آورده شود. به عنوان مثال: رسانههای کشورهای معاند و غربی با چسباندن عبارات منفی به مفهوم بنیادگرایی و اطلاق آن به کشورهای اسلامی، سعی دارند چهرهی منفیای از این کشورها در اذهان عموم مخاطبانشان القا و ایجاد کنند یا اینکه به مقاومت مشروع مردم مظلوم فلسطین برچسب تروریسم میزنند و حمایت از این مبارزان را حمایت از تروریسم مینامند. قرآن کریم از نسبت دادن صفات و القاب زشت که در واقع همان برچسبزنی به دیگران است، نهی کرده و آن را مورد مذمت قرار داده است؛ چنانکه میفرماید:
«وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَ مَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُون؛ و با القاب زشت و ناپسند یاد نکنید. بسیار بد است که بر کسی بعد از ایمان، نام کفر بگذارید و آنها که توبه نکنند ظالم و ستمگرند.» (حجرات: ۱۱)
اساس آیهی فوق این است که برچسبزنی و نسبت دادن صفات و القاب نادرست و زشت بر دیگران گناه بزرگ محسوب میشود و باید از آن دوری شود.
موارد ذکرشده برخی از مهمترین روشهای فریب است که سازندگان و خلقکنندگان ارزشگریز پیامهای رسانهای از آنها استفاده میکنند تا مخاطبان را فریب دهند و با فریب آنان به اهدافشان نائل شوند. بنابراین ما باید نسبت به سازندهی پیامهای رسانهای شناخت کافی داشته باشیم و اگر سازندهی پیام اسلامستیز باشد، نباید به آن اعتماد کنیم، بلکه باید به پیامهای او نگاه بدبینانه داشته باشیم تا دچار انحراف نشویم. به همین جهت است که خداوند در آیات قرآن کریم مؤمنان را از اعتمادورزی به کفار و از حسن ظن داشتن به پیامهای افراد ارزشگریز برحذر داشته است و نسبت به عواقب شوم آن هشدار داده است؛ چنانکه میفرماید: «وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أُولِياءَ ثُمَّ لَا تنصرون؛ و بر ظالمان تکیه ننمایید که موجب میشود آتش شما را فراگیرد و در آن حال هیچ ولی و سرپرستی جز خدا نخواهید داشت و یاری نمیشوید.» (هود: ۱۱۳)
در آیهی فوق از اعتماد بر انسانهای ارزشگریز و منحرف نهی گردیده است؛ زیرا اعتمادورزی به آنان سبب انحراف از مسیر حق و گرفتارشدن در عذاب الهی دانسته شده است.