محمد داوود یوسفی- مدیر مسئول
تاریخ افغانستان همواره شاهد انقلابها و دگرگونیهای مختلفی بوده است و میتوان گفت اصلیترین عامل تنشها، مبارزات و ایستادگی ملت مسلمان افغانستان و گروههای اسلامی و جهادی، حفظ ارزشهای اسلامی و آزادی ملت مسلمان مان و روحیۀ ستودنی بیگانهستیزی این مردم بوده است.
پیروزی اخیر امارت اسلامی افغانستان که همانا پیروزی مردمان آزاده و پایبند به اصول اسلامی بر دشمن غربی- صلیبی و همفکران و دستآموختهها و اندیشههای استخرابی (استعماری) آنان به شمار میرود، مایۀ فخر همۀ امت اسلامی و مرهمی بر دردهای هر آن مسلمانی است که طعم تلخ اشغال و تجاوز غرب و ظلم و ستم آنان را در عرصۀ سیاسی، اقتصادی و بهویژه اجتماعی چشیده و تحمیلاً تجربه کرده است.
درحالیکه دنیا باورش نمیشد، امارت و نظام اسلام پس از ۲۰ سال تاریکی جمهوریت دروغین و پلشتیهای آن پس از تقدیم قربانیهای وصف ناشدنی ملت مسلمان و رشادتهای جوانان با ایمان بر سراسر جغرافیای حساس افغانستان تسلط یافت.
با وجود نظریات و تصورهای بسیار ناامید کنندۀ برخی آگاهان و به اصطلاح تحلیلگران امور سیاسی و اقتصادی، امارت اسلامی توانسته است از هر نگاه نمونۀ خوب مدیریت و حکومتداری را در این شرایط حساس به نمایش بگذارد.
اما به یقین میتوان گفت چالشهای پیش روی حکومت جدید افغانستان از حساسترین معضلهای تاریخ افغانستان است؛ و امارت اسلامی از سویی با مشکلات داخلی و دستاندازی برخی از بدخواهان ملت با انفجار و ترور و تبلیغات منفی و طبعات تحریم اقتصادی گرفتار است و از طرفی با مشکلی به نام به رسمیت شناخته شدن در خارج مواجه است، پس واضح است که مدیریت کشور در حال حاضر بسیار مشکل و طاقت فرسا است و اگر درایت و سیاست و بزرگان امارت نمیبود، اوضاع ما باید خیلی بدتر از این میبود.
آنانیکه در بیست سال گذشته با خون و آبروی این ملت بازی کردند، امروز با چهرۀ جدیدی وارد عرصۀ دشمنی با ملت مظلوم افغانستان شدهاند و شکی نیست که در حملات اخیر بر مراکز دینی و تعلیمی دستهای پنهانی صحنه گردان این ناامنیها بوده است. آنان با دنبال کردن چنین سناریوهایی به دنبال پیچیدهکردن اوضاع افغانستان و تبدیل آن به میدانی برای تسویه حسابهای قدرتهای منطقوی و فرامنطقوی هستند و برخی نیز میخواهند آن را به سوریۀ دوم تبدیل کنند و با سوء استفاده از فقر مردم در پی یارگیری در افغانستان و خارج آن هستند.
آنچه میتواند این توطئهها را خنثی و بسیاری از مشکلات را حل کند، حفظ اتحاد و اعتمادسازی میان ملت و دولت و دیپلوماسی فعال است.
سیاست دولتها به دو نوع است:
۱. داخلی؛ ۲. بین المللی.
اصطلاح سیاست خارجی در مقابل سیاست داخلی به کار میرود. از سیاست خارجی تعریفهای متعددی شده اما از میان آنها به طور خلاصه میتوان گفت که سیاست خارجی شامل تعیین و اجرای یک سلسله اهداف و منافع ملی است که در صحنۀ بین المللی از سوی دولتها انجام میپذیرد. سیاست خارجی میتواند ابتکار عمل یک دولت یا واکنش آن در قبال کنش دیگر دولتها باشد.
يکي از موضوعات مورد توجه در هر کشور سیاست گذاری درست در عرصۀ خارجی است که با توجه به ميزان اهميت و قدرت يک کشور تأثيرات منطقهای و جهانی خاص خود را دارد. بر هیچ منصفی پوشیده نیست که دیپلماسی امارت اسلامی افغانستان در هشت ماه گذشته در حفظ تمامیت ارضی، استقلال، تأمین امنیت ملی، رفاه ملی، حیثیت ملی خوش درخشیده است و در تحقق بخشیدن به این اهداف از دیپلماسی فعال اقتصادی، نظامی، تبلیغاتی و فرهنگی کار گرفته است.
سرپرست وزارت خارجه افغانستان، آقای متقی و تیمش در این مدت کوتاه به پاکستان، ترکیه، ایران، ناروی، چین، ترکمنستان، قطر، روسیه و ازبکستان سفر کردهاست و از طرفی وزرای خارجۀ چین، ترکمنستان، ازبکستان، قطر، پاکستان، و نمایندۀ ویژۀ روسیه به افغانستان سفر کرده است که این خود نشانگر دیپلماسی فعال است.
لذا با توجه به اظهارنظرها و سفرهای خارجی معلوم میشود سکانداران دستگاه دیپلماسی، سیاست خارجیشان مبتنی بر اصل منافع ملی و درک همسایهداری دوستانه استوار است.
تا کنون حفظ توازن و تعادل از مهترین نکات مثبت سیاست خارجی افغانستان در قبال همسایگان و در حوزۀ منطقهای و فرامنطقهای بودهاست. اگر به برخی از اظهار نظرهای امیر خان متقی نگاه کوتاهی بیندازیم: سرپرست وزارت خارجه در نشست وزرای خارجه همسایۀ افغانستان در چین میگوید : «به هیچ کشوری اجازه مداخله، اشغال یا استفاده از خاک خود علیه دیگران را نمیدهیم؛ زیرا نمیخواهیم شرایط سخت گذشته تکرار شود. ما میخواهیم افغانستان برای همه مردم افغانستان باشد و همه مردم افغانستان در کشور خود زندگی خوب و شادی داشته باشند و روابط نیکی را با همۀ کشورهای همسایه تجربه کنیم. معتقدم روابط ما به سمت مثبتی پیش میرود.»
وی همچنین میافزاید: «میخواهیم افغانستان به لحاظ اقتصادی بین آسیای مرکزی و جنوبی یک پل ارتباطی باشد تا بتوانیم آبادانی و رونق را برای کل منطقه به همراه داشته باشیم. سه میلیارد جمعیت اطراف افغانستان هستند و همه باید از هم سود ببرند و کشورهای منطقه با هم نزدیک شوند.»
اکنون دوست و دشمن به خوبی درک کردهاند و تاریخ آشکارا نشان داده که سیاستهای یکجانبه گرایانه و نبود توازن در برخوردهای سیاسی، سبب نابودی خیلی از پروگرامهای بزرگ ملی در افغانستان شده است؛ بنابراین حکومت کنونی با توجه به تجربۀ تلخ حکومتهای گذشته در هشت ماه پسین دستاوردهای خوبی داشته است و به اعتقاد کارشناسان روابط بینالملل در این وقت بسیار کم موفقیت بسیار زیادی را کسب کرده؛ از جمله:
۱. تنظیم سیاستهای خارجی بر اساس احترام متقابل بین کشورهای همسایه؛
۲. ایجاد توازن در روابط بینالملل با درنظر داشت منافع علیای کشور؛
۳. تلاش بیوقفه برای احیای روابط با همسایگان و قدرتهای منطقوی؛
۴. ارائه سیاست خارجی روشن.
مشت نمونۀ خروار است و مناسب است با وجود چنین رهبریت سنجیده در سطوح بالای امارت اسلامی، ملت عزیزمان همکار نظام اسلامی و به آیندهای روشن امیدوار باشند.